Pierwszy rok prezydentury Macieja Gramatyki – podsumowanie

7 maja 2024 r. urząd Prezydenta Miasta Tychy objął Maciej Gramatyka. – Ten dzień wyznacza także początek naszej ciężkiej pracy – poszukiwania kompromisów, określania kierunków rozwoju miasta – mówił podczas uroczystości zaprzysiężenia nowy prezydent. W ciągu roku zostało zrealizowanych sporo projektów zapowiedzianych w programie wyborczym, kolejne są przygotowywane do wdrożenia.

Wśród najważniejszych inwestycji czy inicjatyw wymienić należy:

• budowę wodnego placu zabaw w Parku Jaworek,
• termomodernizację i gruntowną modernizację Teatru Małego oraz MDK 1,
• rozszczelnienie Placów Baczyńskiego i Korfantego,
• budowę hali sportowej przy Szkole Podstawowej nr 21,
• powrót uczelni wyższej do Tychów,
• remont budynku przy ul. Hierowskiego 12 na potrzeby utworzenia nowego żłobka miejskiego,
• prace związane z modernizacją budynku, w którym po remoncie mieścić się będzie Centrum Aktywności Obywatelskiej,
• organizację Święta Miasta (po 6-letniej przerwie).

Nauka, kultura, sport, usługi społeczne

Zamierzeniem prezydenta Tychów Macieja Gramatyki był powrót uczelni wyższej do Tychów. Zostało to zrealizowane dość szybko – już w sierpniu 2024 roku podpisano list intencyjny z Akademią WSB dotyczący współpracy naukowo-dydaktycznej, a od października uczelnia rozpoczęła kształcenie studentów w naszym mieście. Współpraca z WSB obejmuje m.in. działalność naukową, badawczą, dydaktyczną, organizacyjną i promocyjną. W Tychach uruchomione zostały jednostki dydaktyczne Akademii WSB, które zapewniają kształcenie na studiach I i II stopnia oraz studiach podyplomowych i MBA. Miasto – wspólnie z Akademią WSB – realizuje m.in. przedsięwzięcia naukowe, badawczo-rozwojowe i edukacyjne oraz działania międzypokoleniowe: Uniwersytet Dziecięcy, Otwartą Akademię Nauki i Uniwersytet Trzeciego Wieku.

W ramach programu „Kreatywne Przedszkola – podniesienie jakości oferty edukacyjnej w tyskich przedszkolach” sześć tyskich placówek (P5, P9, P11, P14, P17, P30) zostanie wyposażonych w nowoczesne pomoce dydaktyczne i sprzęt edukacyjny. Zakupione materiały pomogą dzieciom rozwijać kompetencje cyfrowe, językowe, przyrodnicze oraz korzystać z zajęć specjalistycznych – logopedycznych, terapeutycznych, korekcyjno-kompensacyjnych czy treningu umiejętności społecznych. Wartość doposażenia wyniesie ponad pół miliona złotych.

Budynek Teatru Małego i MDK 1 przeszedł gruntowną modernizację. Prace zakończyły się terminowo, tym samym teatr mógł rozpocząć sezon artystyczny 2024/2025 w wyremontowanej siedzibie. Koszt inwestycji wyniósł ponad 25 mln zł, w tym ponad 21 mln zł stanowiły środki pozyskane z Rządowego Funduszu Polski Ład. Zakres prac obejmował ocieplenie ścian zewnętrznych i dachu budynku oraz wymianę fasad szklanych, jak również oczyszczenie części kamiennej elewacji. Pracom konserwatorskim i restauratorskim poddana została – wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków, pochodząca z 1964 roku – mozaika, zaprojektowana przez architekta Janusza Włodarczyka i wykonana we współpracy z Franciszkiem Wyleżuchem. Na elewacji frontowej, od strony ul. Hlonda, odtworzony został neon z charakterystycznymi maskami. Dodatkowy neon pojawił się też na budynku MDK 1. Warto dodać, że w przypadku teatru odnowiona została również sala teatralna, w której poza kolorystyką ścian i sufitu oraz konserwacją parkietu i boazerii, zmieniono także fotele. Prace remontowe wykonane zostały także w garderobach, biurach dla pracowników oraz na zapleczu sanitarnym.

Początkiem bieżącego roku zakończyła się rozbudowa Miejskiego Schroniska dla Zwierząt przy ul. Przejazdowej w Tychach. Budynek został powiększony o prawie 35 m2. Schronisko zyskało m.in. nowe pomieszczenie do mycia zwierząt, wyposażone w dużą wannę i stół groomerski. Dla poprawy bezpieczeństwa obiektu i obsługi zainstalowano monitoring. W ramach inwestycji wymieniono również okna, drzwi i odświeżono elewację. Co ważne, źródłem ciepła dla potrzeb ogrzewania obiektów schroniska jest miejska sieć ciepłownicza.

Przy Szkole Podstawowej nr 21 powstała nowa hala sportowa połączona łącznikiem z budynkiem szkoły. Na terenie nowo powstałego obiektu znajduje się nowoczesne boisko wielofunkcyjne z nawierzchnią poliuretanową, przystosowane do gry w koszykówkę i siatkówkę. Obiekt wyposażony został również w strzelnicę laserową z czterema stanowiskami. Inwestycja obejmowała także realizację zaplecza sanitarno-szatniowego.

W listopadzie ubiegłego roku zakończyły się prace związane z przebudową zaplecza sanitarno-szatniowego boiska w Cielmicach przy ul. Jedności. Inwestycja obejmowała wykonanie robót budowlanych wraz z montażem wyposażenia i zagospodarowania terenu przyległego częściowo wybudowanego budynku zaplecza sanitarno-szatniowego. Koszt inwestycji wyniósł ponad 1 milion zł.

Również w listopadzie zeszłego roku zakończyły się prace związane z termomodernizacją Przedszkola nr 14. Zakres wykonanych prac obejmował m.in. docieplenie elewacji i poddasza, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej zewnętrznej, wymianę poszycia dachowego, modernizację instalacji elektrycznej.

Przy al. Bielskiej 128 trwają prace związane z modernizacją budynku, w którym po remoncie mieścić się będzie Centrum Aktywności Obywatelskiej. W ramach inwestycji powstaną sale do zajęć, pomieszczenia biurowe z dostępem do internetu, sala konferencyjna, a także zaplecze socjalno-sanitarne. W pomieszczeniach Centrum Aktywności Obywatelskiej znajdzie się miejsce dla osób, które mają pomysł, czas i energię, by zrobić coś dobrego dla innych mieszkańców. W sprawie Centrum oddano głos także mieszkańcom, którzy mają duży wpływ na to, jak finalnie będzie funkcjonowała nowo powstająca przestrzeń. Swoje spostrzeżenia w tym zakresie tyszanie mogli wyrazić podczas spotkania w ramach Kawiarenki Obywatelskiej, a obecnie mogą wypełnić ankietę, która przeprowadzana jest na stronie internetowej Urzędu Miasta (link do ankiety).

W budynku przy ul. Hierowskiego 12 powstanie nowy żłobek miejski. Dzięki tej inwestycji przybędzie 50 dodatkowych miejsc opieki dla dzieci do lat 3, co zwiększy dostępność usług opiekuńczych dla najmłodszych tyszan. Zanim jednak placówka zacznie działać, obiekt przejdzie gruntowny remont. Zakres planowanych robót obejmuje przebudowę i rozbudowę budynku, w tym m.in. wykonanie nowych instalacji (wod.-kan., elektrycznych, niskoprądowych, c.o., hydrantowej, wentylacji), montaż dźwigów windowych, montaż nowej stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie całego budynku oraz prace wykończeniowe. W ramach inwestycji przewidziano także zagospodarowanie terenu – powstaną: droga dojazdowa, miejsca parkingowe oraz ogrodzenie. Termin zakończenia robót budowlanych i uzyskanie pozwolenia na użytkowanie planowany jest na pierwszą połowę września 2025 r.

Trwają intensywne prace nad wprowadzeniem w Tychach Karty Mieszkańca. Według założeń, karta ma być dostępna w dwóch formach: tradycyjnej (plastikowej) i elektronicznej (aplikacja mobilna). Mieszkańcy będą mogli uzyskać dostęp do karty, składając wniosek w Urzędzie Miasta, za pomocą aplikacji mobilnej oraz specjalnej strony internetowej. Karta będzie przyznawana wszystkim tyszanom, którzy spełnią określone warunki i pozwoli im korzystać z ofert przygotowanych przez lokalnych przedsiębiorców.

Ponownie, po 6 latach, pod Żyrafą odbędzie się największa w roku, ale też i najbardziej wyczekiwana przez mieszkańców impreza plenerowa – Święto Miasta Tychy. Ostatnia edycja imprezy odbyła się w roku 2019, a w kolejnym, ze względu na obostrzenia pandemiczne, wydarzenie zostało odwołane i aż do tego roku nie doczekało się kontynuacji. Taki powrót musi być świętowany hucznie, nie zabraknie więc muzycznych atrakcji. Na scenie zobaczymy m.in. Cleo, Lanberry, Sławomira i Paktofonikę + Live Band. Już w ostatni weekend czerwca br. w Tychach.

Miesiąc wcześniej odbędzie się inne, nie mniej ważne wydarzenie muzyczne – Tyska Senioriada z TVS. Będzie to największa odsłona tej imprezy w historii miasta. Toby z Monachium, Happy Jędrowski Show, Duet Karo – to tylko niektóre z gwiazd, jakie wystąpią podczas Tyskiej Senioriady z TVS, 25 maja br. pod Żyrafą. Koncerty ulubionych artystów muzyki biesiadnej zostaną zarejestrowane i będą prezentowane w Telewizji TVS.

Zdrowie i rekreacja

W Szpitalu Megrez przeprowadzono remont Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej oraz Oddziału Chirurgii Rekonstrukcyjnej Narządu Ruchu – wartość inwestycji to 24 mln zł. Warto dodać, że Szpital otrzymał certyfikat akredytacji Ministerstwa Zdrowia, natomiast od 1 kwietnia 2025 r. stał się Specjalistycznym Ośrodkiem Leczenia Onkologicznego pierwszego poziomu (SOLO I).

W sierpniu 2024 roku działalność rozpoczął wodny plac zabaw w parku Jaworek. Inwestycja zrealizowana została w ramach programu rewitalizacji parku Jaworek. Na 400 m² pojawiły się atrakcje wodne i ścieżki sensoryczne, które z częścią naturalnego placu zabaw połączone są alejkami. Niecka wodna została dostosowana do istniejących warunków terenowych oraz infrastruktury podziemnej tego miejsca, a także otoczona drewnianym tarasem.

Wśród zrealizowanych inwestycji jest również zakończone w październiku 2024 roku rozszczelnienie Placu Baczyńskiego. Pojawiło się na nim 14 nowych drzew i ponad 950 m² roślinności, dzięki czemu powiększyła się przestrzeń do odpoczynku. Odbrukowanych zostało 665 m² powierzchni. Na placu pojawiły się też rabaty, które zatrzymują wodę opadową, a pasy zieleni wokół istniejących drzew zostały poszerzone tak, by zwiększyć dla nich przestrzeń wegetacyjną i umożliwić dalszy rozwój. Koszt rozszczelnienia to niecałe 0,5  mln złotych, a około połowę tej kwoty stanowią środki pozyskane z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach z Programu „Błękitno-zielona Infrastruktura”.

Końcem ubiegłego roku zakończyło się również rozszczelnienie Placu Korfantego. Celem prac było wzbogacenie istniejących rabat o rośliny kwitnące, zwiększenie ilości drzew, a także usunięcie fragmentów nawierzchni w celu zwiększenia ilości zieleni. Jednocześnie prowadzone były prace związane z remontem fontanny miejskiej „Karolinka”.

Na ukończeniu są prace związane z budową nowoczesnej przystani sportów wodnych – mariny dla działających w Tychach klubów żeglarskich. Inwestycja obejmuje nie tylko sam budynek przystani, ale także infrastrukturę towarzyszącą – pomosty, ścieżki piesze i oświetlenie. Nowa marina to ostatni element zagospodarowania tej części Jeziora Paprocańskiego, przy której znajdują się już promenada, kąpielisko oraz pomosty.

W mieście pojawiły się nowe, zielone miejsca do wypoczynku i rekreacji, jak choćby teren przy ul. Dąbrowskiego z placem zabaw, miejskim zielnikiem, tarasem i siedziskami. Dodatkowo przed Teatrem Małym na dziedzińcu dokonano kolejnych nasadzeń zieleni. Została podpisana również nowa umowa na zazielenienie terenu przy ul. Wiązowej.

Rozwój infrastruktury i remonty

W 2024 roku wyremontowano 89 lokali mieszkalnych tzw. wolnostanów, na kwotę ok. 2,7 mln zł, a do kwietnia 2025 r. – 17 lokali na kwotę ok. 770 tys. zł. W roku 2024 na wykonanie remontów mieszkań otrzymano ok. 80% dofinansowania z Banku Gospodarstwa Krajowego.

Trwa remont filii nr 13 Miejskiej Biblioteki Publicznej przy al. Niepodległości. W pomieszczeniach biblioteki zostaną zainstalowane wentylacja i klimatyzacja. Dodatkowo będzie wykonana renowacja istniejącej unikatowej posadzki z elementów kamiennych zatopionych w lastryko oraz przywrócona zostanie pierwotna forma parapetów okiennych wykonanych również z lastryko. Przewidywany termin zakończenia prac to czerwiec 2025 r.

W budynku przy ul. Browarowej 4 powstaje placówka wsparcia dziennego dla dzieci. W ramach inwestycji wykonana zostanie przebudowa 3 lokali w wielorodzinnym budynku mieszkalnym. Prace zostaną zakończone niebawem, bo już w połowie tego roku.

Trwa również remont i odbudowa części wspólnej budynku przy ul. Darwina 4, w którym w zeszłym roku doszło do wybuchu gazu. Wszystkie prace realizowane są zgodnie z harmonogramem i sporządzoną dokumentacją projektową, która określa technologię oraz zakres robót niezbędnych do wykonania, aby przywrócić użytkowanie budynku.

W minionym roku zrealizowano również sporo inwestycji oświetleniowych, które bezpośrednio mają przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa zarówno kierowców, jak i pieszych. Wśród nich należy wymienić budowę oświetlenia wertykalnego przy przejściu dla pieszych przy ul. Borowej i Skalnej, ul. Czarnieckiego przy Szkole Podstawowej nr 5, ul. Różanej i Katowickiej, ul. Edukacji i Edisona, budowa oświetlenia ul. Dąbrowskiego (odcinek od ul. Darwina do ul. Grota Roweckiego), wykonanie oświetlenia krzyża przy ul. Hutniczej, budowa oświetlenia przy ul. Brzozowej (projekt zrealizowany w ramach Budżetu Obywatelskiego).

Na rok 2025 zaplanowano rozbudowę oświetlenia przy ul. Brzozowej, budowę oświetlenia ulicznego na podwórku przy ul. Bukowej, Batorego i Bibliotecznej, rozbudowę oświetlenia na dojściu do osiedla Ogrodnik w Tychach, modernizację oświetlenia ulicznego na ul. Legionów Polskich – odcinek pomiędzy ul. Myśliwską a ul. Żorską, budowę oświetlenia przejścia dla pieszych zlokalizowanego przy ul. Turyńskiej 80.

W drugiej połowie czerwca br. planowane jest ukończenie robót związanych z budową kanalizacji deszczowej przy ul. Myśliwskiej.

Natomiast do końca sierpnia br. mają potrwać prace związane z remontem budynku warsztatów Zespołu Szkół nr 5 przy ul. Edukacji 11 w Tychach. W harmonogramie prac znajduje się wykonanie robót budowlanych w zakresie budynku, jego pomieszczeń oraz zagospodarowania terenu w tym m.in. w przedmiocie instalacji elektrycznej, oświetlenia ewakuacyjnego, kierunkowego, oświetlenia wew. i zew., instalacji wod.-kan., deszczowej, wymiany stolarki drzwiowej, wymiany posadzek, wymiany grzejników c.o., malowania ścian i sufitów, wykonania okładzin z glazury, prac dekarskich wraz z wymianą orynnowania.

W ramach infrastruktury drogowej należy wymienić oddanie do użytku ciągu pieszo-rowerowego przy ul. Dąbrowskiego – od ul. Darwina do ul. Wyszyńskiego, przebudowę ciągu pieszo-rowerowego przy ul. Cielmickiej – od ul. Towarowej do ul. Strefowej, budowę ulic: Spacerowej, Piaskowej, Palmowej. W zrealizowanych zadaniach znalazły się także: przebudowa ul. Elsnera, Budowlanych w zakresie budowy ciągu pieszo-rowerowego oraz ul. Burschego od Potoku Tyskiego do skrzyżowania z ul. Mikołowską; przebudowa ul. Towarowej w zakresie budowy ciągu pieszo-rowerowego oraz remont ul. Borowej. Na początku listopada ubiegłego roku została również otwarta kładka znajdująca się nad torami kolejowymi pomiędzy al. Jana Pawła II i ul. Dąbrowskiego – łącznik stanowiący przedłużenie ul. Darwina.

Na początku 2025 roku rozpoczęto prace związane z modernizacją budynku przy ul. Grota Roweckiego 42–44. W ramach inwestycji planowana jest renowacja ścian i okien, wykonanie zadaszeń nad wejściami do lokali, a także wymiana witryn oraz drzwi na parterze. Projekt modernizacji i kolorystyka budynku stanowić będą bezpośrednie nawiązanie do pierwotnego wyglądu budynku, powstałego ok. 1967 roku.

Bezpieczeństwo i dostępność

Pierwszy rok prezydentury Macieja Gramatyki to również czas intensywnej kampanii informacyjnej, warsztatów oraz wydarzeń poświęconych zdrowiu i bezpieczeństwu mieszkańców. Miasto Tychy nie tylko aktywnie włącza się w liczne inicjatywy, ale także konsekwentnie działa na rzecz poprawy bezpieczeństwa publicznego. W minionym roku zrealizowano kampanię „Bezpiecznie do celu”, której celem było promowanie zasad bezpiecznego i kulturalnego poruszania się po drogach. Akcja prowadzona była we współpracy z Komendą Miejską Policji oraz Strażą Miejską w Tychach. Rok 2024 przyniósł również sytuacje nadzwyczajne – wśród nich działania w obliczu zagrożenia powodziowego oraz koordynację prac miejskiego sztabu kryzysowego.

W drugiej połowie grudnia ubiegłego roku nastąpiło oficjalne przekazanie Komendzie Miejskiej Policji w Tychach nowego radiowozu marki Renault Trafic. To kolejny pojazd z nowoczesną, srebrno-niebieską barwą i fluorescencyjnym oznakowaniem. Samochód został zakupiony dzięki wsparciu miasta Tychy oraz środków pochodzących z programu modernizacji Policji na lata 2022–2025.

Spotkania z mieszkańcami

Prezydent Maciej Gramatyka zapoczątkował cykl spotykań z mieszkańcami, by rozmawiać o sprawach istotnych dla tyszan i miasta. Do tej pory odbyły się cztery: na Wilkowyjach, w Cielmicach, na Osiedlu A i Mąkołowcu

W marcu br. odbyło się pierwsze spotkanie pod nazwą Kawiarenka Obywatelska, podczas którego mieszkańcy, organizacje pozarządowe, lokalni artyści i społecznicy rozmawiali o tym, jak w przyszłości ma funkcjonować nowo powstające Centrum Aktywności Obywatelskiej.

Początkiem kwietnia Maciej Gramatyka spotkał się z lokalnymi przedsiębiorcami, aby przedstawić pierwsze założenia dotyczące uruchomienia w Tychach Karty Mieszkańca. Obecni na spotkaniu właściciele i przedstawiciele firm mieli okazję zgłaszać swoje pomysły i sugestie dotyczące działania karty.

O tym, co aktualnie dzieje się w mieście można usłyszeć również w podcastach „Tychy od A do Z – rozmowy o mieście”, których gospodarzem jest Prezydent, a do rozmów zapraszane są osoby związane z Tychami. W rozmowach poruszane są tematy kluczowe dla miasta i jego mieszkańców.

Dofinansowania

Dynamiczny rozwój miasta możliwy jest dzięki pozyskiwaniu środków zewnętrznych, pozwalających na realizację kolejnych inwestycji, dzięki którym Tychy stają się miastem nowoczesnym, kładącym nacisk na edukację, cyfryzację, ale także rozwój sportu i rekreacji.

Dofinansowanie z UE:

• Rewaloryzacja Parku Łabędzi w Tychach – dofinansowanie: 9 016 231,73 zł (przyznane).
• Termomodernizacja i modernizacja Szkoły Podstawowej nr 14 w Tychach  – dofinansowanie: 7 613 902,59 zł (w trakcie oceny).
• Podniesienie jakości oferty edukacyjnej w I Liceum Ogólnokształcącym im. Leona Kruczkowskiego w Tychach  – dofinansowanie: 702 063 zł (w trakcie oceny).
• Budowa trasy rowerowej w ramach zadania "Rozbudowa ulicy Oświęcimskiej na odcinku od ul. Serdecznej w Tychach do ul. Homera w Bieruniu" – dofinansowanie: 26 593 238,88 zł (w trakcie oceny).
• Podniesienie poziomu cyfryzacji procesów oraz usług w Gminie Miasta Tychy – dofinansowanie: 9 108 424,22 zł (w trakcie oceny).
• Zaprogramuj swoją przyszłość – podniesienie jakości kształcenia zawodowego w Technikum nr 3 w Tychach – dofinansowanie: 1 380 348 zł (w trakcie oceny).

Dofinansowanie krajowe:

• Modernizacja kompleksu sportowego „Moje Boisko – Orlik 2012” w rejonie ulic Wejchertów i Filaretów – dofinansowanie: 289 528 zł (w trakcie oceny).
• Dodatkowe dofinansowanie dla zadania: Budowa boiska wielofunkcyjnego wraz z zadaszeniem o stałej konstrukcji przy Szkole Podstawowej nr 21 w Tychach – dofinansowanie: 1 601 500 zł (przyznane).
• Przebudowa i doposażenie istniejącego placu zabaw przy Żłobku Miejskim w Tychach ul. Fitelberga – dofinansowanie: 300 000 zł (przyznane).
• Renowacja budynków wspólnot mieszkaniowych na zabytkowym osiedlu "A" w Tychach – dofinansowanie: 3 430 000 zł (przyznane).
• Rozbudowa ul. Przemysłowej od ul. Metalowej do ul. Serdecznej w Tychach – dofinansowanie: 10 261 905,50 zł (przyznane).

Uchwała krajobrazowa

W trakcie pierwszego roku prezydentury Macieja Gramatyki rozpoczęto prace nad kluczowym dokumentem dla przestrzeni miejskiej czyli uchwałą krajobrazową, w której ustalone zostaną m.in. zasady umieszczania reklam, obiektów małej architektury oraz ogrodzeń w naszym mieście. Na początkowym etapie prac mieszkańcy miasta mieli możliwość wyrażenia swojej opinii poprzez wypełnienie specjalnie przygotowanej ankiety, w której głos zabrało ponad 1100 mieszkańców. Kolejnym etapem były spotykania z Radami Osiedli i przedstawicielami Spółdzielni Mieszkaniowych, którzy mieli okazji przedstawić swoje propozycje, uwagi i spostrzeżenia.

Budżet Obywatelski

Setki zrealizowanych projektów i ogromne zaangażowanie mieszkańców – tak najkrócej można opisać historię Budżetu Obywatelskiego w Tychach, którego 10-lecie świętowaliśmy w tym roku. Zgodnie z obietnicą, Prezydent Miasta Tychy Maciej Gramatyka zwiększył pulę dostępnych środków w ramach budżetu o jeden milion, w związku z tym na realizację projektów w 2026 dostępne będzie aż 6 mln zł.

– Za nami rok wytężonej pracy. Sporo inicjatyw udało się już zrealizować, jednak przed nami kolejne wyzwania. Uważam jednak, że był to bardzo dobry rok dla tyszan i naszego miasta, które dynamicznie się rozwija, co zresztą potwierdzają rankingi, w których Tychy zajmują coraz wyższą pozycję. Chciałbym przy okazji podziękować radnym Klubu Koalicji Obywatelskiej, Tyskiego Forum Samorządowego oraz radnym niezrzeszonym, za wspólną pracę na rzecz naszego miasta – mówi Maciej Gramatyka, Prezydent Miasta Tychy, podsumowując pierwszy rok swojej prezydentury.