Pomysły tyszan w Oknie na Kulturę w Gemini Park Tychy

Miejskie Centrum Kultury w Tychach kontynuuje działania w tyskiej galerii handlowej Gemini Park Tychy. To pierwsze w takim kształcie na Śląsku innowacyjne podejście do kultury zainicjowano w 2021 roku. Po udanym debiucie w okresie pandemii, postanowiono kontynuować projekt - Okno na Kulturę zaprasza do swojej przestrzeni po dziś dzień. W jednej z witryn sklepowych cyklicznie pojawiają się tu ekspozycje prezentujące lokalne działania artystyczne, a wnętrze pomieszczenia zaprasza na wystawy. Można tu poznać interesujące inicjatywy instytucji kultury i miasta Tychy, których tematyka często nawiązuje do bieżących wydarzeń kulturalnych w mieście.

Najbliższa wystawa w Gemini Park Tychy poświęcona będzie projektom zrealizowanym w roku 2023 w ramach programu Tyski Bank Kultury. Jego celem jest urozmaicanie propozycji kulturalnych w Tychach o zupełnie nowe, często nietypowe i niespotykane dotąd działania, które są spełnieniem artystycznych marzeń uzdolnionych mieszkańców miasta. W Oknie na Kulturę poznamy zrealizowane w 2023 roku (a więc w dziewiątej edycji corocznego programu Tyski Bank Kultury) projekty: Mozaiki SŁOWOmocne, [R.O.D.], czyli Rodzinną Opowieść Działkową, Powrót Barubara i Muzykę Natury. Każdy z nich jest inny i skupia się na innej dziedzinie sztuki, każdy niesie ze sobą osobą historię i motywacje do realizacji.

Aneta Mlaś (Touanda) stworzyła pięć ceramicznych Mozaik SŁOWOmocnych. To kolorowe okrągłe kompozycje, z centralnym elementem zawierającym jedno z pięciu haseł związanych z ideą self-care: JESTEM OK, LUBIĘ, AKCEPTUJĘ, DOCENIAM, SZANUJĘ. Jak sama podkreśla, projekt ma pokazać wpływ myśli na życie codzienne: - Słowa mają moc. Nie tylko te, które wypowiadamy do kogoś, ale co ważniejsze, te, które kierujemy do samych siebie. Najpierw przybierają formę myśli, powtarzanych w głowie za każdym razem, gdy coś nam nie wyjdzie, gdy się boimy lub gdy wygramy i zrealizujemy jakieś zadanie. Potrafią nam wówczas dodać odwagi lub ją odebrać. W kolejnych miesiącach kompozycje trafią do tyskich szkół i innych placówek, gdzie przebywają dzieci i młodzież.

Projekt [R. O. D.], czyli Rodzinna Opowieść Działkowa, to nietypowy album fotograficzny przedstawiający ważną część życia dziadka pomysłodawcy, Michała Janusińskiego, spędzaną na działce. Kluczowymi elementami projektu są starannie wybrane fotografie, ale nie tylko:

- Kiedy robiłem porządki w mieszkaniu dziadków, trafiłem na piękne zapiski dziadka, które prowadził od 1991 roku. Zapisywał prawie każdy dzień: data, pogoda, temperatura. Co zostało zrobione na działce. Dzięki tym notatkom dziadek doszedł do perfekcji w hodowli: czerpał z doświadczeń lat poprzednich, wyciągał wnioski. Są tam też zapiski o mnie: że przyjechałem, w czym pomogłem, co zrobiłem – wspomina autor projektu o elementach, które uzupełnią album.

Michał Janusiński zatrzymywał w kadrze życie na działce, relacje dziadka Kazika z działkowymi przyjaciółmi i przyrodę zmieniającą się przez ponad 10 lat w tym działkowym mikroświecie. W efekcie publikacja pokazuje znaczenie ogródków działkowych dla mieszkańców Tychów, w szczególności ludzi starszych, a także opowiada pasję i życie społeczności lokalnych ROD.

- W połączeniu z notatkami dziadka, to wszystko stanowi piękny materiał. To znakomicie udokumentowany kawał czasu, kawał życia – dodaje Michał.

W Powrocie Barubara autorstwa Bartłomieja Szymczyka z kolei po pięciu latach powraca postać zbója Barubara (pierwsza część książki powstała w 2018 roku). Książka kontynuuje wątki bajkowe i fantastyczne, osadzone w rzeczywistości Tychów. Adresowana jest do całych rodzin oraz tych, którzy zachowali w sobie wewnętrzne dziecko, poczucie humoru i dystans do świata.

- Czytelnik rozpozna tu znane sobie miejsca, zdarzenia, a nawet… osoby. Bardzo jestem ciekawy ich opinii i recenzji – wspomina B. Szymczyk, mówiąc o swojej książce, która dostępna będzie m.in. w wersji on-line na stronie www.kultura.tychy.pl (tu można już znaleźć pierwszą część przygód tajemniczego Barubara https://kultura.tychy.pl/2018/01/12/przygody-zboja-barubara).

Ostatnim projektem dopełniającym wystawę jest Muzyka Natury Przemysława Schellera. W ramach tego projektu, autor wraz z wiolonczelistą, kameralistą, kompozytorem i aranżerem Piotrem Gachem i… matką naturą skomponował i nagrał trzy kojące utwory muzyczne powstałe w technologii ambisonicznej. Dobór specjalnych dźwięków i sposobu nagrania sprawia, że instrumenty przeplatają się z odgłosami otaczającej nas przyrody. Jak opowiada pomysłodawca projektu: "Szum liści, śpiew ptaków i szmer strumieni są integralną częścią naszych kompozycji. Ta muzyczna wyprawa przez naturę to doświadczenie harmonii, która rodzi się między człowiekiem a otaczającym światem".

Umiejętność wyciszania się jest szczególnie ważna w dzisiejszych czasach, kiedy powszechne jest przebodźcowanie. Autor projektu podkreśla, że właśnie m.in. kontakt z naturą zmniejsza takie przeciążenie, dostarcza mniej bodźców, które są zupełnie inne jakościowo od tych spotykanych w zgiełku codzienności, a przez to pozwala odpocząć naszemu układowi nerwowemu, który zwykle pracuje na najwyższych obrotach. Każdy chętny może posłuchać wyciszającej muzyki duetu Natura Sonorum (bo pod taką nazwą tworzą muzycy) w preferowanej formie on-line.

Okazuje się, że szeroko pojęta kultura i sztuka nie tylko dostarcza wrażeń estetycznych i jest po prostu sposobem na spędzenie wolnego czasu, ale może też w istotny sposób wpłynąć na nasze samopoczucie i dobrostan. Przykładami mogą być właśnie dobre słowo, muzyka czy kontakt z naturą – o których przypominają niektóre z realizowanych projektów, a sfery, na które oddziałują są zdecydowanie wartością dodaną. To właśnie dla takich działań warto było kolejny raz rozbić Tyski Bank Kultury.

Samą wystawę podsumowującą zeszłoroczne projekty można oglądać od 16 lutego do 29 marca w Oknie na Kulturę na pierwszym piętrze Gemini Park Tychy, między sklepami Dealz i Big Star, w godzinach otwarcia galerii handlowej goszczącej wystawę. Zobaczymy tu fotografie z Rodzinnych Ogródków Działkowych, mozaiki i książki. Na miejscu też można będzie zeskanować kod QR prowadzący do kojących utworów Muzyki Natury.