Wystawa poświęcona rodzinie Krzyżowskich
"Krzyżowscy z Tychów. Portret niezwykłej rodziny" – to tytuł wystawy, którą 26 września otworzy Muzeum Miejskie w Tychach. Ekspozycja prezentowana będzie w siedzibie głównej muzeum przy placu Wolności 1.
Wstęp na otwarcie wystawy tylko za zaproszeniami. Zwiedzającym ekspozycja udostępniona zostanie 27 września, potrwa do listopada 2013 roku.
Wystawę poświęconą rodzinie Krzyżowskich przygotowuje Agnieszka Ociepa, kustosz w Dziale Historii tyskiego muzeum:
– Na wystawie zostanie zaprezentowana bogata dokumentacja pisana i fotograficzna, obiekty związane z działalnością patriotyczną, kulturalną i kościelną rodziny, twórczość malarska i rzeźbiarska, a także obiekty związane z życiem codziennym, nauką i pracą rodziny. Zwiedzający będą mogli obejrzeć m.in. sztandar tyskiego gniazda (oddziału) Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z 1923 roku (obiekt po konserwacji), portret Anny Krzyżowskiej pędzla Ludwika Konarzewskiego, wypożyczony z Muzeum Historii Katowic oraz portret Stefana Krzyżowskiego pędzla Stanisława Mazusia.
Rodzina Krzyżowskich przybyła na Górny Śląsk z Warszawy w połowie lat dziewięćdziesiątych XVIII wieku, po upadku powstania kościuszkowskiego. Część rodziny osiedliła się w przysiółku tyskim Czułów. Na początku XX wieku dom rodziny Krzyżowskich znajdował się w przysiółku Glinka (dom stoi nadal, jest zamieszkiwany przez potomków rodziny).
W domu panowała atmosfera patriotyczna. Szczególnie aktywnie w działalność w polskim ruchu narodowym zaangażowani byli bracia Stanisław, Stefan, Franciszek i siostra Maria. Byli współzałożycielami i członkami miejscowego Towarzystwa Śpiewaczego „Harmonia” oraz gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, organizacji, której celem było rozwijanie świadomości narodowej i podnoszenie sprawności fizycznej polskiej młodzieży. Po zakończeniu I wojny światowej rodzina Krzyżowskich zaangażowała się w walkę o przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Stanisław Krzyżowski był dowódcą batalionu północnego Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na powiat pszczyński (Tychy znajdowały się wówczas w jego granicach) w I powstaniu śląskim, w II i III powstaniu był komendantem powiatowym. Maria Krzyżowska była w III powstaniu śląskim kierowniczką oddziału sanitarnego Polskiego Czerwonego Krzyża na cały powiat pszczyński.
W okresie międzywojennym Krzyżowscy aktywnie angażowali się w działalność organizacji o charakterze patriotycznym, kulturalnym i kościelnym w Tychach. W latach II wojny światowej bracia Franciszek, Mieczysław i Paweł byli organizatorami ruchu oporu na terenie Tychów i okolicznych miejscowości.
W 1981 roku Miejska Rada Narodowa w Tychach podjęła uchwałę w sprawie nadania jednej z tyskich ulic imienia Rodzeństwa Krzyżowskich.
