To interdyscyplinarne przedsięwzięcie jest ściśle powiązane z wykonaną już polichromią Mistrza. Jego dopełnieniem będzie unikatowa próba multimedialnej realizacji niedokończonego dzieła w formie gigantycznych projekcji na suficie tyskiej świątyni (w docelowych miejscach planowanej realizacji obiektów malarskich). Tytuł widowiska - Matka Boga - nawiązuje do wizerunku Matki Bożej Orantki, przedstawionej przez Jerzego Nowosielskiego w prezbiterium Kościoła Ducha Świętego w Tychach.
Widowisko opiera się na koncepcji ścisłego połączenia formy muzycznej, słownej i wizualnej. W warstwie muzyczno-tekstowej będzie inspirowane głównie Akatystem do Ducha Św. i Akatystem ku czci Bogarodzicy (korespondującymi treściowo i stylistycznie z zagadnieniami ideowymi wnętrza). Twórcy wydarzenia premierowo zaprezentują utwory muzyczne, zainspirowane przestrzenią tyskiego kościoła oraz animacje multimedialne, które zostały oparte na ikonach J. Nowosielskiego (tych zrealizowanych oraz pozostających jedynie w fazie projektu koncepcji malarskich, znajdujących się m.in. w zbiorach Muzeum Miejskiego w Tychach).
Oprócz działań w obszarze artystycznym twórcy projektu pragną przybliżyć odbiorcom trudne w powszechnym odbiorze dzieło Mistrza poprzez wyjaśnienie jego złożonej ideologicznie symboliki. Temu służyć będą także wydana z okazji wydarzenia „Mapa sufitu kościoła” oraz towarzyszące widowisku spotkanie edukacyjne w formie wykładu i oprowadzania po tyskiej świątyni.
Za realizację wydarzenia odpowiada doświadczony zespół wykonawców. Reżyseria i projekcje multimedialne są autorstwa Mariusza Kozubka, a muzykę skomponował i zaaranżował Piotr Solorz (team artystyczny, realizujący w ubiegłym roku spektakl muzyczny MARYJA w katowickim Spodku). W obsadzie widowiska pojawią się doświadczeni wokaliści i muzycy (m.in. absolwenci Akademii Muzycznej w Katowicach). W realizacji wezmą także udział mieszkańcy Tychów, zaproszeni do okazjonalnego udziału w międzypokoleniowym chórze (współtworzonym m.in. przez uczniów tyskiej szkoły muzycznej).
Nagradzany wielokrotnie budynek świątyni Ducha Świętego to wyjątkowy zabytek współczesnej sztuki sakralnej. Kościół został zaprojektowany pod koniec lat siedemdziesiątych przez wybitnego, polskiego architekta Stanisława Niemczyka. Wzorowany jest on na bryłach polskich kościołów drewnianych, gdzie dominująca płaszczyzna dachu spływa ku ziemi rozległymi „sobotami”. Drugą inspiracją niezwykłego kształtu świątyni był starotestamentalny „Namiot Spotkania”, towarzyszący Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. Do wymalowania wnętrza tyskiego kościoła ks. Franciszek Resiak (budowniczy obiektu) zaprosił wielokrotnie nagradzanego Jerzego Nowosielskiego. W latach 1983-1986 powstała polichromia wykonana przez Mistrza, która stanowi swego rodzaju „sumę teologiczną” tego wielkiego artysty. Jego liczne dzieła, realizowane w cerkwiach i kościołach katolickich, stanowiły gwarancję wysokiej klasy artystycznej jak i duchowej zamówionego projektu. Wybitna polichromia w Kościele Ducha Świętego została zrealizowana niestety tylko w połowie (z powodu braku środków finansowych i postępującej choroby artysty nie namalowano m.in. kilku scen biblijnych i świętych Drugiego Tysiąclecia). Zachowały się jednak liczne projekty malarskie, dokumentujące pierwotny zamysł ideowy i plastyczny wystroju całego wnętrza.
Skala dzieła i niezwykły charakter modlitewny wnętrza przyciąga do świątyni zwiedzających i wiernych. Jest to jedyna realizacja sakralna Nowosielskiego na Górnym Śląsku (i największa ze wszystkich polichromii Nowosielskiego w Polsce). Dzieło w powszechnej świadomości wciąż jednak jest zbyt mało obecne i doceniane.
Pomysł na mapping nieukończonej części polichromii podsunęła twórcom wydarzenia Krystyna Czerni (wybitna znawczyni twórczości Nowosielskiego), podczas wykładu inaugurującego wystawę Spotkanie w Galerii Bielskiej BWA (2023 – Rok Nowosielskiego).
Reżyseria, kierownictwo artystyczne i literackie, projekcie multimedialne: Mariusz Kozubek
Muzyka, kierownictwo muzyczne: Piotr Solorz
Wykonawcy: Soliści i Chór (uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Rybickiego w Tychach oraz wolontariusze)
Opracowanie projektów graficznych: Agnieszka Jasińska
Koordynacja działań informacyjno – promocyjnych w obszarze mediów społecznościowych: Sara Solorz
Koordynator projektu: Mirela Gontarz
Organizator: Katolicka Fundacja Młodzi dla Młodych
Współorganizator:
Miasto Tychy
Muzeum Miejskie w Tychach
Patronat honorowy:
JE Ksiądz Arcybiskup Adrian Józef Galbas SAC, Metropolita Górnośląski
Prezydent Miasta Tychy Maciej Gramatyka
Partnerzy:
Województwo Śląskie
Parafia Ducha Świętego w Tychach
Wydział Katechetyczny Kurii Metropolitalnej w Katowicach
Teatr Kozubka
Zespół Szkół Muzycznych im. Feliksa Rybickiego w Tychach
Patroni medialni:
Gość Niedzielny
Radio eM
TVP3 Katowice
kultura.tychy.pl
Twoje Tychy
TVP3 Katowice
TVS
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura Interwencje. Edycja 2024.
Dofinansowano z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego.
Zrealizowano z udziałem środków finansowych Miasta Tychy.
Twórcy widowiska bardzo dziękują ks. prałatowi Franciszkowi Resiakowi za pomoc przy zebraniu materiałów źródłowych i konsultację historyczną.
Jerzy Nowosielski – malarz, rysownik, scenograf, filozof i teolog prawosławny, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (żył w latach 1923-2011). Uważany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. W jego dziełach widoczny jest wpływ kultur Wschodu i Zachodu. Charakterystyczne dla jego dzieł są metafizyczne przedstawienia figuralne oraz pejzaże. W dorobku artystycznym Nowosielskiego szczególne znaczenie mają dzieła sakralne. Artysta jest autorem cennych polichromii, wykonanych w świątyniach wielu miast w Polsce i zagranicą (m.in. w kościele Opatrzności Bożej w Wesołej k. Warszawy, w cerkwi pw. Zaśnięcia Matki Bożej w Lourdes, w kościele Ducha świętego w Tychach czy w cerkwi pw. św. Michała w Hajnówce). Prowadził działalność pedagogiczną i naukową. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród i odznaczeń.
Stanisław Niemczyk – polski architekt, żyjący w latach 1943-2019. Autor budynków sakralnych, mieszkalnych i usługowych. Dzięki swoim niebanalnym i nowatorskim projektom zdobył wiele prestiżowych nagród, będąc docenionym zarówno w obszarze architektury, jak i w środowisku kościelnym. Projektując przestrzenie sakralne starał się odpowiedzieć na potrzeby wiernych. Zasłynął m.in. dzięki projektom kościoła Ducha Świętego w Tychach, za który otrzymał nagrodę roku SARP (1983), kościoła Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach czy kościoła św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach. Był również nauczycielem akademickim.
Ks. Franciszek Resiak – duchowny, budowniczy i pierwszy proboszcz kościoła Ducha Świętego
w Tychach, który zaprosił Jerzego Nowosielskiego do wykonania ikonografii w nowopowstałym kościele. Urodzony w 1938 roku, przyjął święcenia kapłańskie w 1961 roku, a swoją służbę kapłańską pełnił w kilku śląskich parafiach. Chętnie angażował się w tematy ważne społecznie, m.in. wspomagając w czasie stanu wojennego strajkujących górników, czy strajkujących pracowników tyskiej fabryki samochodów w latach 90. XX w. Autor książek: Kościół na Zapadziu. Zarys historii kościoła Ducha Świętego w Tychach oraz Moje parafie – moje życie. Opowieść kapłana, a także Ikona. Święty obraz.
Mariusz Kozubek - reżyser ponad 60 autorskich premier muzyczno - teatralnych, producent teatralny, aktor i pedagog. Reżyser czterech megawidowisk w katowickim Spodku: Franciszek wezwanie z Asyżu, Exodus, Jonasz i Maryja. Jego spektakle prezentowane były w całej Polsce i w wielu miastach Europy (m.in. w Rzymie, Madrycie, Hadze). Laureat Nagrody I Stopnia w Dziedzinie Kultury Prezydenta Gliwic i Nagrody im. Ks. E. Szramka. W ubiegłym roku przygotował dwa autorskie widowiska: oratorium teatralno-muzyczne Z popiołów (obchody 800-lecia Nysy) i Maryja (spektakl muzyczny wystawiony w katowickim Spodku, stworzony w ramach przygotowań do stulecia Archidiecezji Katowickiej).
Piotr Solorz - kompozytor, multiinstrumentalista, aktor, wokalista. Autor piosenek i muzyki teatralnej. Trener wokalny, kierownik muzyczny. Studiował na University of Louisville w USA, absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach. Współtwórca Teatru Franciszka. Odtwórca m.in. głównej roli w musicalu Jonasz w katowickim Spodku. Prowadzi prywatne studio nagrań audio. W roku 2022 napisał muzykę m.in. do Apokalipsy Bunscha, a w roku 2023 skomponował muzykę do widowisk Z popiołów i Maryja.
fot. Jerzy Nowosielski, Projekt polichromii do kościoła pw. Ducha Świętego w Tychach, 1982, akwarela, gwasz i ołówek na papierze, rzut całości, Archidiecezja Katowicka