Spotkanie z Anną Syską

Przewodnik ten przybliża fenomen architektury województwa śląskiego, obejmując 120 realizacji w 33 miejscowościach, także 19 w Tychach (wśród których: osiedla A i B, Teatr Mały, Stadion Zimowy, dworce kolejowe, też Tychy Zachodnie, siedziba Urzędu Miasta, pawilon Klubu Górniczego, Brama Słońca, kościoły – pw. Ducha Świętego i pw. św. Jana Chrzciciela, szeregowce z osiedla E, budynki szkół – Szkoły Podstawowej nr 7 im. Powstańców Śląskich, Szkoły Podstawowej nr 21, Zespołu Szkół nr 2, I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego i III Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego, rynek osiedla K, plac zabaw na osiedlu G). To dzieła ikoniczne, założenia i budynki okresu socrealizmu, interesujące przykłady architektury poodwilżowej, eksperymenty konstrukcyjne i technologiczne, duże osiedla mieszkaniowe, a nawet zupełnie nowe miasta – wszystko, co pokazuje fenomen architektury województwa śląskiego.

Tytuł książki nawiązuje do nazw dwóch katowickich budynków: Hali Widowiskowo-Sportowej Spodek i Domu Handlowego Zenit – to połączenie wskazuje na minioną już świetność tej architektury. Trzy dekady, jakie upłynęły od czasu transformacji ustrojowej, pozwalają spojrzeć na realizacje lat 1945–1989 z innej perspektywy. Dystans czasowy pomaga dostrzec zarówno jej plusy, jak i minusy, pozwala na spojrzenie bez negatywnych skojarzeń związanych z epoką, w której budynki te powstawały. Okres PRL–u był dla architektury czasem niezwykle trudnym, ale i interesującym. Obfitował w różnorodne zjawiska, stylistyki, problemy projektowe i wykonawcze.

W przewodniku Anny Syski każdy znajdzie coś dla siebie – zarówno ci, którzy dopiero poznają architekturę okresu PRL–u, jak i ci, którzy orientują się w niej dość dobrze. Książka pozwala uzupełnić dotychczasowe informacje, poznać obiekty mniej znane, a także zachęca do ponownego odkrywania miejsc, które mijamy na co dzień. Pokazuje, że budynki to nie tylko ściany i dach, lecz również historie, które się za nimi kryją – dzieje i okoliczności powstawania poszczególnych obiektów oraz losy ludzi – projektantek i projektantów, inwestorów, budowlańców, użytkowników – które są nierozerwalnie z nimi połączone.

Następnego dnia, 6 kwietnia 2024 roku (sobota), o godz. 10.30, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki zaprasza na spacer architektoniczny z autorką, która opowie o budynkach tyskich szkół, żelbetonowej łupince, gdzie jeden z architektów zostawił swoje inicjały, a także przytoczy anegdotę z budowy szeregowców z osiedla E. Zapisy wkrótce.


fot. T. Kubaczyk

Anna Syska – historyczka i popularyzatorka architektury. Współautorka i redaktorka kilku książek, autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych. Zajmuje się dziedzictwem kulturowym województwa śląskiego i zachodniej Małopolski, a zwłaszcza architekturą XX wieku, budownictwem sportowym oraz architekturą koncernu Bata. Jest miłośniczką żelbetu. Pracuje jako Miejska Konserwator Zabytków w Tychach. Prowadzi popularny profil na Instagramie @to_tylko_architektura.