Ufundowany w 1887 r. przez Jakuba i Mariannę Czardybonów.
Ma dla tyszan znaczenie patriotyczne i religijne.
Jeszcze przed I wojną światową powołani do wojska młodzi ludzie modlili się tutaj o szybki i bezpieczny powrót do domu.
Tu ślubowali też powstańcy śląscy.
W 1979 r. komunistyczne władze uznały, że krzyż źle komponuje się z trybuną honorową z okazji pochodu pierwszomajowego i zapadła decyzja o jego usunięciu.
Doszło do spontanicznego protestu ok. 15 tys. mieszkańców, którzy stanęli w obronie historycznego pomnika.