„Helmut Newton. Piękno i bestia” (2020)

Geniusz fotografii? Wizjoner z piekła rodem? Zwykły skandalista? Kim był Helmut Newton, autor kultowych, przesiąkniętych erotyzmem kobiecych aktów? Sposób, w jaki portretował kobiety nadal prowokuje do pytania: czy były one podmiotami czy przedmiotami?

PERWERSYJNY MARZYCIEL

Łączył sprzeczności. Romantyzm z perwersją, fantazję z realizmem, modę i reklamę ze sztuką. Był jednym z najbardziej prowokacyjnych fotografów XX wieku. Być może źródła jego przewrotnego charakteru należy szukać w genealogii. Był niemieckim Żydem, urodzonym 31 października 1920 roku w Berlinie. Mimo że musiał opuścić to miasto, nigdy nie uwolnił się od jego dekadenckiego stylu lat dwudziestych i estetyki Leni Riefenstahl. Zakochał się w jej portretach.

Fotografii zaczął uczyć się jeszcze w Niemczech w pracowni słynnej, zamordowanej później w Majdanku, fotografki mody Yvy (Else Simon). W 1938 roku, gdy jego rodzina zaczęła sobie zdawać sprawę z tego, co grozi Żydom w Niemczech, udał się do Singapuru. Potem przez pięć lat służył jako żołnierz w Australii. Po wojnie otworzył tam własne studio i zaczął pracować jako profesjonalny fotograf. Jego twórczość docenił australijski „Vogue”, który przyznał mu roczny kontrakt w Londynie. Kariera Newtona rozkwitła jednak w ówczesnej stolicy mody – Paryżu.

Jego zdjęcia publikowały najważniejsze magazyny modowe, przede wszystkim „Vogue” (brytyjska, francuska, amerykańska, niemiecka, australijska edycja magazynu), „Harper’s Bazaar”, ale również „Stern” czy „Playboy”. Realizował także wiele kampanii reklamowych.

Szczyt jego kariery przypadł na dwie dekady – od lat sześćdziesiątych do osiemdziesiątych. Przepustkę do sławy dała mu fotografia mody. Jego prace charakteryzowały się indywidualnym, niepodrabialnym stylem, łączącym glamour z zepsuciem. Prowokował. Na wielu fotografiach podkreślał różnice między płciami. Był oskarżany o mizoginię, z drugiej strony niektóre feministki uwielbiały to, że pokazywał kobiety silne i dominujące. Nikt za to nie odmawiał mu poczucia humoru.

Często inspirował się kinem. Słynne zdjęcie modelki uciekającej przed samolotem zainspirował film „Północ, północny zachód”. Zdjęcie Davida Lyncha trzymającego za szyję Isabellę Rossellini wprost nawiązuje do „Blue Velvet”. Przed jego obiektywem uwielbiały stawać gwiazdy filmowe: Sigourney Weaver, Charlotte Rampling, Elizabeth Taylor, Nastassje Kinski, Anthony'ego Hopkinsa, Ralpha Fiennesa, Catherine Deneuve, Jodie Foster, Billego Wildera, Marianne Faithfull i wiele innych.

Pod koniec życia mieszkał między Monte Carlo a Los Angeles. Zmarł 23 stycznia 2004 roku w wypadku samochodowym, spowodowanym atakiem serca. Urna z jego prochami spoczywa na cmentarzu w Berlinie, niedaleko grobu uwielbianej i sfotografowanej przez niego Marleny Dietrich.

Kraj produkcji: Niemcy
Rok produkcji: 2020
Gatunek: dokumentalny
Czas: 93 min
Prowadzenie: Krzysztof Ociepa